Als het totaalproces van zaaien (kiemen, enten) voorbij is, worden de planten verspeend in het blok. Dit blok geeft de planten weer meer volume om ongestoord verder te kunnen groeien. De start voor deze fase wordt gegeven met het initieel nat maken/ verzadigen van de blokken met water en meststoffen. De methode wordt uitgelegd voor een natmaaklijn, echter het principe geldt ook als er andere systemen zoals een ‘natmaak kar’ of ‘eb-vloed in combinatie met de slang’ gebruikt worden.
Fase 2: Het verspenen van zaailingen en geënte planten
Het natmaken van de blokken
Voor de uniformiteit van het plantmateriaal is het belangrijk dat de blokken allemaal gelijk zijn qua watergehalte, EC en Ph. De planten die in het blok verspeend worden, mogen het namelijk aan niets ontbreken. De start in het blok moet vlekkeloos zijn, met name om verder door te kunnen wortelen, daarom is het natmaken van de blokken essentieel!
|
Steenwolblokken worden het beste verzadigd met water en meststoffen wanneer het water repeterend wordt aangeboden. De vezels in de blokken zullen dan door en door nat worden, ook over de gehele hoogte van het blok.
Uitgaande van een verspeenlijn zijn is het belangrijk dat er 4 a 5 sproeibalken zijn die het water bij de blokken brengen. Het water moet de tijd krijgen om door de blokken heen te zakken, dus een afstand van 50 cm tussen de balken onderling is optimaal. Als de afstand te kort is ontstaat er een bad aan water en is er geen stroming van water meer van boven naar beneden langs de vezels in de blokken. Er wordt zo lucht opgesloten in het blok, dit houdt de complete verzadiging van blokken tegen. |
Bekijk hier de instuctie voor uw manier van natmaken
Ideaal is om een “open” band onder de sproeibalken te gebruiken. Hierdoor kan het overtollige water goed wegstromen in de drainbak onder de band, wat de kans op luchtopsluiting in het blok verminderd.
De snelheid van de transportband speelt hier ook een rol. Probeer een snelheid van 2-3 cm/sec aan te houden. Een te hoge snelheid zorgt ervoor dat de blokken te snel onder de sproeibalken doorlopen en hierdoor te weinig tijd krijgen om na elke sproeibalk het vocht goed op te nemen.
Verder moet de temperatuur van het water boven de 18 graden zijn, optimaal is rond de 21 graden. Bij een lage watertemperatuur nemen de vezels minder goed het vocht tot zich.
Check de hoeveelheid aangeboden water eventueel met een „Grodan watervolumebak“. Hiermee kun je meten hoeveel water er wordt aangeboden, stelregel is dat dit tussen de 1,8 en 2,5 maal de volumehoeveelheid van een blok moet zijn.
Belangrijk is het om het gewicht van de blokken na het initieel natmaken structureel en steekproefsgewijs te wegen. Dit vervolgens ook noteren op de verspeenlijst. Als blokken minder wegen dan de ondergrens is dat een signaal dat de blokken niet volledig goed nat zijn geworden. Belangrijk is om hier gelijk actie op te nemen. Wordt het water onregelmatig water aangeboden? Is de waterdruk voldoende en constant? Als de blokken niet goed nat geworden zijn leidt dit direct tot groeiachterstand en heterogeniteit, dus belangrijk om dit proces regelmatig te controleren en te borgen.
De minimaal vereiste gewichten na initieel natmaken van de meest voorkomende bloktypes:
| Block Type (LxBxH) | Block Volume | Min. Weight after initial saturation (grams) | ||||
| 100*100*65 | 650 CC | 553 | ||||
| 100*100*75 | 750 CC | 638 | ||||
| 100*100*85 | 850 CC | 723 | ||||
| 150*100*65 | 975 CC | 829 | ||||
| 150*100*75 | 1125 CC | 956 | ||||
| 150*100*85 | 1275 CC | 1084 | ||||
| 200*100*65 | 1300 CC | 1105 | ||||
| 200*100*75 | 1500 CC | 1275 | ||||
Kernpunten:
- Repeterend aanbieden van water door middel van sproeibalken (5 balken) om de steenwolblokken te verzadigen
- Voldoende afstand tussen de balken (50 cm) zodat het water tijd heeft door de blokken te zakken
- Transportband onder de sproeibalken moet waterdoorlatend zijn zodat het water door de blokken kan lopen, voorkomt luchtinsluiting
- Snelheid van de transportband mag niet te hoog zijn, zodat er voldoende water wordt aangeboden en de blokken het vocht goed kunnen absorberen.
- Temperatuur van het water mag niet te laag zijn.
- Regelmatig geplande controle en opschrijven van gewichten is een belangrijke voorwaarde om het natmaakproces te waarborgen.
EC & pH
Tussen de diverse gewassen worden er verschillende niveaus qua EC gehanteerd tijdens het natmaken van de blokken. De volgende richtlijnen zijn er:
De volgende richtlijnen zijn er:
| Gewas | EC standaard | Generatief | Vegetatief | ||||
| Aubergine | 2,8 | 3,5 | 2,5 | ||||
| Komkommer | 2,2 | 2,7 | 1,7 | ||||
| Paprika | 2 | 2,5 | 1,5 | ||||
| Tomaat | 2,8 | 4 | 2,5 | ||||
De pH die gehanteerd wordt bij het natmaken van steenwolblokken moet tussen 5,5 en 6,0 ligen.
Verspeenmethoden
Bij geënte planten (tomaat en aubergine) wordt er altijd rechtop verspeend, hierdoor wortelt de onderstam in het blok en niet de bovenstam. Dit laatste zou het enten ongedaan en daarmee onbruikbaar maken als resistentie tegen wortelziekten. Komkommers worden direct in het blok gezaaid, dus daar vervalt het verspenen. Bij paprika’s zijn de meeste variaties in verspeentechnieken
- standaard : rechtop
- generatieve sturing : gekanteld 90°
- zeer generatieve sturing : gekanteld 180°
Positie van de blokken op de vloer of tafel
Na het verspenen worden de blokken op de vloer of tafel gezet.
Plaats de sleuven van het blok op eb/vloedvloeren in de richting van het afvoergootje. Op die manier loopt het water na de watergift goed weg en is het blok het best beschermd tegen “natte voeten”. Daardoor is het blok optimaal te verwerken met een uitrijwagen, wat de kans op het breken van wortels tijdens uitzetten verkleint.
Op tafels is de positie van de groeven alleen van belang als de ondergrond volledig vlak is. De groef moet dan richting de afwatering staan. Vaak is de ondergrond echter voorzien van groeven en loopt het water via deze groeven toch wel onder het blok weg. Op tafels dient u wel rekening te houden met de sterkste kant van het blok met het oog op het uitzetten.
